بررسی عملکرد زنجیره عرضه پیاز دراستان آذربایجانشرقی

محصول پیاز دارای مشخصاتی مانند دائمی بودن تفاضا برای آن، خواص غذایی و دارویی، شرایط خاص نگهداری و انبارداری و همچنین فصلی بودن تولید است. این مجموعه عوامل موجب عدم تقارن و همزمانی عرضه و تقاضای پیاز و بروز نوسانات قیمتی و کمبود ذخیره در بازار می شود. بنابراین، لزوم مطالعه و بررسی زنجیره عرضه و بازار پیاز دارای اهمیت است. استان آذربایجان شرقی از تولیدکنندگان برتر این محصول در کشور محسوب می گردد، که علاوه بر تامین نیاز استان، بخشی از نیازهای سایر استان ها و همچنین خارج کشور را تأمین می کند. با توجه به اهمیت موضوع و به دلیل سهم بالای استان آذربایجان شرقی، این استان به عنوان مطالعه موردی مورد مطالعه قرارمی گیرد.از این رو، دراین رساله با استفاده از مدل الماس پورتر، به عنوان چارچوب مطالعه رقابت پذیری، به تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید زنجیره عرضه پیاز در این استان پرداخته شده است.نتایج تحقیق نشان دهنده وجود ضعف ها و موانع عمده در زنجیره عرضه پیاز در این استان می باشد.از مهمترین ضعف ها در تولید می توان به کاهش سطح زیر کشت به علت کم آبی اشاره کرد، که بیشترین محدودیت را برای تولید پیاز موجب شده است. در کنار ضعف ها، نقاط قوت و فرصت مناسبی برای بخش تولید پیاز در این استان وجود دارد که از جمله آنها عملکرد در واحد سطح بالای پیاز در مقایسه با محصولات رقیب و سازگاری با شرایط آب و هوایی منطقه و امکان کشت پاییزه و بهاره به روش نشائی را نام برد. توزیع پیاز در استان آذربایجانشرقی یک نظام سنتی توزیع است، که عمده فروشان و خرده فروشان نقش اصلی در این فرآیند را بازی می کنند. علاوه براین، در بخش توزیع، سیستم حمل و نقل، سیستم انبارداری و سیستم بسته بندی دارای ضعف های عمده ای می باشد. بخش صادرات پیاز در استان آذربایجانشرقی نیز یک بخش سازمان نیافته و توسعه نیافته می باشد. ولی علی رغم موانع و ضعف های صادراتی، سهم صادرات پیاز استان از مجموع صادرات پیاز کشور در سالهای اخیر، روندی صعودی داشته است.